Pokolenie zbuntowanych? Recenzja książki „Języki i kolczyki” Hitomi Kanehary

Fabułę tej króciutkiej książki, Języki i kolczyki, streścić można w dosłownie jednym zdaniu (co podobno jest walorem każdego dzieła literackiego): młoda dziewczyna o imieniu Lui (jak Louis Vuitton), zafascynowana rozdwojonym językiem (który stanowi osobliwą egzemplifikację „transformacji”, „metamorfozy”, „modyfikacji” ciała) chłopaka o imieniu Ama, decyduje się wkroczyć do świata piercingu, tatuaży, wolności seksualnej. Lui tyleż ociera się o perwersję, ile przekracza kilka granic na drodze ku destrukcji i „rozszczepieniu” własnego „ja”, wyrażającego się i przejawiającego w cielesności zmodyfikowanej.

Autorka Języków i kolczyków, Hitomi Kanehara, urodziła się w 1983 roku, w Tokio. Jej biografia jest burzliwa – jak i wielu młodych kobiet oraz dziewcząt, dorastających w latach 90. XX wieku w Kraju Kwitnącej Wiśni. Przemiany społeczne, wywołane przez pęknięcie gospodarczej „bańki mydlanej”, widoczne są przede wszystkim w „przekształcaniu się”, „metamorfozie” (roli) kobiety. Wizerunek japońskiej przedstawicielki płci pięknej ulega drastycznym przeistoczeniom i przetworzeniom. Pojawiają się między innymi kogyaru, yamamba czy ganguro, które przeważnie bezczynnie spędzają czas, paląc i pijąc, co w początkach lat 90. XX stulecia było szokiem dla Japończyków. Nie zamierzam szerzej rozpisywać się na temat tego zjawiska – to zadanie przede wszystkim dla socjologów. Warto jednak mieć na względzie (jedynie zasygnalizowane) przemiany w obrębie japońskiego społeczeństwa, gdy zamierza się sięgnąć po Języki i kolczyki, opublikowane w Kraju Wschodzącego Słońca w roku 2004.

Co ciekawe i zdumiewające, utwór Kanehary otrzymał (ex aequo z 「蹴りたい背中」 –  Keritai senaka, książką dziewiętnastoletniej Risy Watayi) prestiżową literacką Nagrodę Akutagawy (należy pamiętać, że to niebywale nobilitujące i znaczące wyróżnienie otrzymują nowi autorzy). Można się spierać, można polemizować, czy aby na pewno słusznie nagrodzono tak młodą kobietę, która w gruncie rzeczy rejestruje tylko nieliczne, lecz dość drastyczne zmiany w japońskim społeczeństwie. Dobrze jest jednak przyjrzeć się nieco bliżej strukturze utworu Kanehary.