Fińska literatura w języku fińskim. Słowo o „Siedmiu braciach” Aleksisa Kiviego

Urodziłem się po to, by stać się biednym wędrowcem ziemskim. Czyż nie mogłem ujrzeć światła dziennego po młodziutką sosną jako mały zajączek?[1]

A gdyby tak do XIX wieku polska literatura powstawała wyłącznie w języku łacińskim? I gdyby Adam Mickiewicz swoje dzieła jedynie w tymże pięknym języku tworzył? Aż strach (?) pomyśleć, jak wyglądałaby dzisiejsza rodzima literatura. Finowie doczekali się dopiero w XIX wieku narodowej literatury w języku fińskim, a wiązało się to z położeniem geograficznym i uwikłaniami historycznymi (od około XII wieku Szwedzi zaczęli coraz intensywniej przejmować fińskie przestrzenie) – szersze rozważania na ten temat odnajdziemy w świetnym posłowiu Wilhelma Szewczyka do powieści Aleksisa Kiviego, Siedmiu braci. Kivi (a właściwie Alexis Stenvall), jeden z pierwszych pisarzy tworzących w języku fińskim, przyszedł na świat 10 października 1834 roku w Nurmijärvi. Jego ojciec, ubogi krawiec, dostrzegłszy talent syna, wysłał go do Helsinek, gdzie zdany na siebie Kivi ukojenie i wyzwolenie (głównie z biedy i alkoholowych eskapad) odnalazł w literaturze. Burzliwe życie (długi, fizyczne niedomagania, oznaki obłędu – żeby wymienić tylko kilka punktów granicznych) Fina mogłoby posłużyć za inspirację do niejednej powieści czy dramatu. Umarł w biedzie, ostatniego dnia 1872 roku.

Poza jedenastoma utworami dramatycznym i zbiorem poezji pozostała po Kivim jedna powieść – Siedmiu braci, nad którą pracował w początkach lat 60. XIX wieku, a rękopis zaprezentował Fińskiemu Towarzystwu Literackiemu w 1869 roku; opublikowano ją rok później. Należy podkreślić, że wydanie Siedmiu braci jest symbolicznym punktem, od którego rozpoczyna się fińska literatura w języku fińskim.[2]