Z kobiecego punktu widzenia. Recenzja „Filiżanki kawy. Wyboru nowel” Han Mal-suk

Han Mal-suk* urodziła się w 1931 roku w Seulu. Jest jedną z wybitnych koreańskich nowelistek oraz powieściopisarek. W 1993 roku nominowano ją do literackiej Nagrody Nobla. Han ukończyła uniwersytet w Seulu i wykładała na nim literaturę w latach 1959-1974. Jako pisarka debiutowała w 1957 roku opowiadaniem Bez złudzeń.

Koreańska pisarka była jeszcze dzieckiem, gdy zakończyła się japońska okupacja (1910-1945) na półwyspie koreańskim, a rozpoczęła się druga wojna światowa. Będąc młodą dziewczyną, studentką, na własne oczy mogła obserwować bratobójczą walkę, gdy komuniści zajęli między innymi Seul. W latach 1950-1953 trwała bowiem wojna koreańska. Siedem lat po zakończeniu wojny koreańskiej, w 1960 roku, miały miejsce rozruchy studenckie, które wymusiły rezygnację Li Syng-mana. Li Syng-man przejął całkowicie władzę w Korei Południowej (w latach 1948-1960), wprowadzając dyktaturę (między innymi: silna kontrola życia politycznego, w tym eliminacja opozycji). Warto zwrócić uwagę na fakt, iż wielu młodych Koreańczyków, szczególnie w XX wieku, zwróciło się w stronę Zachodu (szeroko pojętego), z trudem łącząc swoje przywiązanie do koreańskich tradycji z zachodnimi standardami życia. Zarówno wszystkie powyższe wydarzenia, jak i inne, niewymienione przeze mnie (choćby wiele współwystępujących religii), miały i mają znaczący wpływ na kształtowanie się (samo)świadomości, tożsamości i mentalności współczesnych Koreańczyków. Mając to w pamięci, lepiej zrozumiemy nie tylko nowele Han Mal-suk, ale i dzieła innych dwudziestowiecznych koreańskich pisarzy.

Nowele wybrane przez Halinę Ogarek-Czoj (jedną z czołowych koreanistek w Polsce) w porozumieniu z Han Mal-suk obejmują swą tematyką i prezentują różne zagadnienia z życia współczesnych Koreańczyków. Począwszy od pozornie błahych, jak naleganie i nagabywanie rodziny oraz znajomych, aby „samotna” kobieta wreszcie wyszła za mąż (Filiżanka kawy) czy skomplikowane relacje damsko-męskie (Przed ślubem), poprzez trudniejsze, jak niechęć wobec obcokrajowców (Demon z Zachodu), skończywszy na wojennych przeżyciach młodych ludzi, przeżyciach, które znacząco wpłynęły na ich przyszłość, zdeterminowały ich los (Przyjaciel od czekoladek).